Vaak komt het al telefonisch ter sprake; de familie van een overledene geeft aan alles zelf te willen doen. Met name Amsterdam zit vol met eigenzinnige mensen die graag zelf de controle houden, wat ik prima vind.
Inmiddels weet ik uit ervaring hoe het in de praktijk zal gaan en waar het op neer zal komen. Daarom is mijn reactie steevast: “Vertel me wat jullie zelf willen doen, wat jullie al gedaan hebben en wat ik nog voor jullie kan betekenen.”

In dit soort situaties is mijn bemiddeling net zo belangrijk als bij een gemiddelde uitvaart. Daarom geeft ik, net als bij iedere uitvaart, altijd eerlijk aan wat mijn gemaakte uren zijn voor de tijd die de familie van mij vraagt.

Waarom het toch een goed idee is om een flexibele, ervaren uitvaartbegeleider in de arm te nemen

Advies en inspiratie over de invulling van een uitvaart
Als ik hoor dat de nabestaanden veel zelf willen doen, komt het er meestal op neer dat ze de ceremonie zelf willen vormgeven en invullen. Dat vind ik niet meer dan logisch. Zij moeten immers de input geven over onder andere de muziek, sprekers, foto’s of ander beeldmateriaal tijdens de uitvaart.
Waar ik ze goed in kan adviseren is onder andere de volgorde van de ceremonie en ideeën om de invulling verder aan te kleden. Een gedicht voordragen bijvoorbeeld, of een moment om kaarsen aan te steken of een levenslint door te knippen. Maar ook kom ik met voorstellen om iets op de kist te leggen. Bijvoorbeeld een tekening van de (klein)kinderen of iets wat heel kenmerkend was van de overledene. Zoals zijn of haar favoriete biertje of een pakje sigaretten om maar wat te noemen.

Keuzes hebben consequenties
Nabestaanden die te maken krijgen met een afscheid zijn vaak moe, verdrietig, of soms zelfs in shock. Tegelijkertijd verlangen ze van zichzelf dat ze hard aan het werk moeten om de uitvaart te regelen. Het is materie waar ze weinig van weten waardoor ze tegen dingen aanlopen die ontzettend veel energie kosten en zorgen kunnen geven.
Ik heb als uitvaartbegeleider jarenlange ervaring en expertise opgebouwd in het organiseren en begeleiden van een uitvaart. Daardoor weet ik wat de consequenties van bepaalde keuzes kunnen zijn. Om een voorbeeld te geven: gaat u als familie als eerste of als laatste weg uit de aula of bij het graf? Dat heeft gevolgen voor hoe en wanneer u door de genodigden gecondoleerd kan worden.

Wanneer een overlijden niet natuurlijk is
Als een overlijden niet natuurlijk is, bijvoorbeeld wanneer er sprake is van euthanasie, zelfdoding, vinding of een ongeluk, dan is de weg voor de juiste papieren lang. Ik heb in zo’n situatie altijd rechtstreeks contact met instanties als de gemeente, het Openbaar Ministerie en/of de politie zodat de benodigde papieren snel geregeld kunnen worden. Zeker als alles in 1 dag binnen moet zijn, zit ik er achteraan en zorg ik dat het in orde komt.

Afspraken met het crematorium, de vervoerder of mortuarium
Derden partijen met wie u tijdens een uitvaart te maken krijgt, hebben vaak de voorkeur om via een uitvaartbegeleider te werken. Wij weten wat de spelregels zijn en wat er allemaal mogelijk is. Daarover hebben we goede afspraken gemaakt waardoor er geen verkeerde verwachtingen zijn. Maar ook is het qua facturering een stuk makkelijker.

Gelukkig is er tegenwoordig heel veel mogelijk. Milieuvriendelijk opbaren, zelf een kist maken, maar ook nazorg. Kijk eens hier voor inspiratie.

Als u zelf een uitvaart van een dierbare wil organiseren, verlang dan van uw uitvaartbegeleider dat u begrip krijgt. Neem contact met me op als u over de mogelijkheden wil praten. Ik hoor graag u ideeën, wat u zelf wil doen en adviseer graag waar nodig.

Regelmatig krijg ik vragen over uitvaartverzekeringen en wat de verschillen zijn. In deze blog leg ik u uit hoe uitvaartverzekeringen in elkaar zitten, hoe ze werken en wat nou eigenlijk echt een goede verzekering is.

Is een uitvaartverzekering zinvol?

Omdat niet iedereen budget heeft voor een uitvaart, kan het verstandig zijn om een uitvaartverzekering af te sluiten. De kosten van de uitvaart zijn dan gedekt, al blijkt in de praktijk dat niet altijd alle kosten daarin meegenomen zijn.

Als er geld beschikbaar is, zoals bijvoorbeeld spaargeld, is het altijd beter om geen verzekering af te sluiten. In dat geval weet u zeker dat er niet met uw geld wordt geknoeid. Kiest u ervoor om uw spaargeld te benutten, dan is het wel van belang dat de nabestaanden toegang hebben tot de rekening. Dan hoeven zij de kosten van de uitvaart niet voor te schieten.

Wilt u toch liever een verzekering afsluiten, dan kunt u kiezen uit verschillende soorten uitvaartverzekeringen. De naturaverzekering of de kapitaalverzekering komen het meest voor maar hebben allemaal voor- en nadelen.

De naturaverzekering

Een verzekering in natura loopt altijd via grote uitvaartondernemingen. Met een dergelijke uitvaartverzekering verzekert u geen bedrag, maar een uitvaart. Of beter gezegd; een pakket aan uitvaartzaken. De hoogte van de polis wordt bepaald door de producten en diensten die u kiest en verschilt per verzekeraar. Bij een pakket aan uitvaartzaken moet u denken aan onder andere de kosten voor de kist, rouwkaarten, rouwvervoer, de uitvaartlocatie en de verzorging van de overledene.

Het voordeel van deze verzekering is dat met één telefoontje alles door de verzekeraar wordt geregeld. Maar de nadelen zijn vaak groter.

Mijn ervaring is dat dit soort grote uitvaartondernemingen niet transparant zijn over de opbouw van de kosten. Zo liggen de gekozen producten en diensten van tevoren vast en bent u niet vrij in de keuze van de uitvaartondernemer. Bovendien blijken meestal niet alle kosten gedekt te zijn. U bent verzekerd voor een basis uitvaart. Wie meer wil of andere wensen heeft dan wat standaard wordt aangeboden, moet bijbetalen.

Er kleven nadelen aan een naturaverzekering, maar weet dat u niet verplicht bent om via deze verzekering de uitvaart te laten organiseren. U kunt altijd het geld laten uitkeren, alleen ligt het uitgekeerde bedrag beduidend lager dan wat jarenlang is betaald. Wilt u geen gebruik maken van deze verzekering, dan kan ik u altijd adviseren op welke manier de uitvaart financieel passend is.

De Kapitaalverzekering
Bij een kapitaalverzekering wordt het gespaarde geldbedrag uitgekeerd aan de nabestaanden of aan de uitvaartonderneming van hun keuze. De hoogte van dit bedrag hangt af van de premie en de polisvoorwaarden. De nabestaanden zijn vervolgens vrij om het bedrag te besteden zoals zij het willen. De verzekeraar staat hier volledig buiten.

Het prettige aan deze verzekering is dat u precies weet over welk geldbedrag u kunt beschikken en volledige keuzevrijheid heeft over de invulling van de uitvaart. Het is raadzaam om bij een dergelijke verzekering zo snel mogelijk een keuze te maken met welke uitvaartonderneming u graag in zee wil. Kiest u voor een kapitaalverzekering, dan adviseer ik om die bij Ardanta of Reaal af te sluiten.

Andere uitvaartverzekeringen

Ook kunt u kiezen voor de sommenpolis, waar nabestaanden een vast bedrag krijgen uitgekeerd dat helemaal vrij besteed kan worden. Het nadeel hiervan is dat zij het geld aan hele andere zaken kunnen uitgeven zoals bijvoorbeeld aan een vakantie.

Tenslotte kunt u ook gebruik maken van de koopsom uitvaartverzekering. Hier legt u eenmalig een bedrag in bij de verzekeringsmaatschappij. Van dat geld wordt (een deel van) uw uitvaart vergoed. Dit bedrag hoort bij uw bezittingen in box 3 en is niet aftrekbaar. Wel heeft u een vrijstelling tot en met €7.033.

Meer weten over verzekeringen

Neem gerust contact met me op voor meer informatie of advies over verzekeringszaken.

En vergeet niet dat, welke uitvaartverzekering u ook heeft, u altijd vrij bent om de uitvaartondernemer te kiezen die u wilt.

Met Allerzielen gedenken we onze geliefde overledenen. Een gepast moment om jullie te laten lezen hoe waardevol het kan zijn om al voor het overlijden gesprekken over dood en afscheid te voeren. Sandrine Kwast, Anne-Marie Boogaarts, Perla Michiels Dominguez en Pauline Suidgeest werken regelmatig met mensen die weten dat ze over niet al te lange tijd gaan sterven. In deze blogpost nemen we jullie mee in het verhaal van Anna (45).

Anna heeft een fijn leven: Anna en haar man hebben leuke kinderen van 15, 12 en 8, ze wonen in een gezellig huis en Anna heeft een goede baan als office-manager. Maar Anna loopt al een tijdje met vage rugklachten rond. Door corona wachtte ze met naar de huisarts gaan en toen ze de medische molen in ging, bleek het mis: ze heeft uitgezaaide longkanker. Anna’s leven staat ineens op z’n kop.

Sandrine Kwast – coach bij kanker
Weer in Regie proffesionele hulp bij kanker

Via haar werkgever ontmoet ik Anna. Ze is inmiddels bezig met een behandeling, maar het is duidelijk dat ze niet zal genezen. De behandeling is palliatief. Levensverlengend. Ik verken met Anna welke klachten ze ervaart. Relaties, energieniveau, (mentale) gezondheid, balans in werk & privé en emoties. De impact van kanker is enorm. Klachten lopen daardoor in elkaar over: het ene veroorzaakt het andere én andersom. Anna wil graag hulp voor het voeren van gesprekken met haar en haar partner over het verwerken van deze klap, tips en praktische informatie over hoe ze dit aan de kinderen moeten vertellen en handvatten om met haar angsten om te gaan.

Als je zo’n emotionele klap moet verwerken, komt het vaak voor dat je het gevoel hebt geleefd te worden. Je staat in de overlevingsmodus. Echt verwerken lukt dan nog niet. Dat heeft tijd en ruimte nodig. Daarnaast raken mensen vaak verwijderd van het contact met en vertrouwen in hun lichaam.

Bij Anna uit zich dit in paniekaanvallen. Maar ook kan ze niet goed ‘voelen’. Door alle gebeurtenissen in korte tijd, kan ze nauwelijks bevatten wat er gebeurd is. De sessies die ik met Anna doe, vinden ongeveer eens per twee weken plaats. Ik begeleid haar een aantal maanden. In die tijd zie ik meer rust ontstaan bij Anna. Er is ruimte voor emoties, maar ze voeren niet meer de boventoon. Hierdoor is ze in staat te genieten van de momenten met haar gezin.

Anna’s taken en uren op haar werk worden aangepast, waardoor ze kan blijven werken. Ze haalt veel voldoening uit het werk en het geeft haar structuur. Anna en haar leidinggevende bespreken regelmatig hoe het gaat, of ze de werkzaamheden nog aankan en of haar energieniveau toereikend is. Als de conclusie van beiden is dat het niet meer gaat, zal ze stoppen. Maar zover is het gelukkig nog niet.

Anne-Marie Boogaarts Uitvaartbegeleidster
Funeral Quest Uitvaartbegeleiding

Nadat Anna heeft gehoord dat een gesprek met een uitvaartondernemer voornamelijk rust geeft, werd ik uitgenodigd voor een afspraak. Bij Anna thuis probeer ik het gesprek los te laten komen door vragen te stellen, niet meteen over haar afscheid, maar over haar en haar gezin. Over haar liefhebberijen, haar werk, haar kinderen. Gaandeweg komen dan vanzelf wensen die zij heeft voor haar afscheid naar boven. Anna heeft op dat moment nog niet veel ideeën. Ze vertelt dat ze gecremeerd wil worden. Ze vertelt ook dat ze voornamelijk veel belemmeringen ziet om haar afscheid mooi, met respect en waardig vorm te geven, vanwege alle Coronaprotocollen. Ik hoor haar nogal vaak zeggen: “maar dat kan nu niet”.

Tijd voor mij om haar en haar man te laten zien wat er wel allemaal kan. Maar ik wil ook graag de kinderen betrekken bij het gesprek. Dat is heel belangrijk en dat geldt voor alle leeftijden, van 2 tot 18 jaar. Zodat ook zij mee kunnen denken of op zijn minst goed geïnformeerd worden over wat er straks kan en gaat gebeuren.

Deze tijd vraagt om veel creativiteit. Na een uitvaart het gevoel hebben dat je al het mogelijke hebt gedaan voor de overleden persoon en de familie is heel belangrijk. Het afscheid gaat verder dan alleen de uitvaart en gezien Anna’s leeftijd en die van haar kinderen, zorg ik ervoor dat er bewust herinneringen gemaakt gaan worden.

Perla Michiels Dominguez – fotograaf
Perla Afscheidsfotografie

Anna wil graag mooie momenten en herinneringen creëren. Voor zichzelf, maar ook om ervoor te zorgen dat de kinderen die nooit meer gaan vergeten. Fotografie kan daar op een liefdevolle manier aan bijdragen en dat doe ik op verschillende manieren. Bij Anna en haar gezin ga ik op een gewone dag een reportage maken. Op een ongedwongen manier maak ik foto’s van de dagelijks momenten: samen eten, spelen, een boekje lezen, haren kammen, lunch klaarmaken, uitzwaaien als de kinderen naar school gaan. Momenten van verbinding en interactie. Daarnaast maak ik met het gezin een serie foto’s op de Manege. Hier komt het hele gezin graag en het is een schitterende plek voor mooie familieportretten. Samen met de paarden ontstaan vrolijke, speelse foto’s van het gezin.

Pauline Suidgeest – ceremoniespreker & schrijver
Pauline Suidgeest Ceremoniespreker

Ik help Anna brieven te schrijven voor later. Voor grote levensmomenten waarop de kinderen hun moeder zeker zullen missen, komt er een brief. Een persoonlijke brief voor bij hun diploma-uitreiking, eentje voor als ze gaan trouwen/samenwonen en één voor als het eerste kind geboren wordt. Daarnaast help ik haar met een mooie brief voor haar man. Ik stel vragen die tot nadenken aanzetten en helpen om wezenlijke dingen positief, liefdevol en toekomstgericht te verwoorden. In de brieven schets ik het leven van Anna op de leeftijd van het betreffende kind. Haar dierbaarste herinneringen aan dat moment, hoe de wereld eruitzag en hoe zij daarnaar keek. In de brief over kinderen krijgen schrijft ze over haar zwangerschappen, bevallingen en haar diepe vreugde van moeder zijn. Vol vertrouwen besluit ze iedere brief met een positieve, liefdevolle aanmoediging.

Aansluitend bereiden we de uitvaartceremonie voor. Anna vertelt in het bijzijn van haar man en kinderen over haar leven. Het zijn heftige, maar ook fijne gesprekken, waarin gelachen en gehuild wordt. De kinderen stellen vragen zoals alleen kinderen dat kunnen en gaandeweg wordt steeds duidelijker welke verhalen hoe gaan terugkomen in de ceremonie. Ik ga Anna’s levensverhaal vertellen aan de hand van een paar thema’s en haar man en kinderen gaan elk op hun eigen manier bijdragen. Als we de dag voor de uitvaart alle verhalen doorspreken, zie ik dat er rust en vertrouwen is. Anna gaat het mooie afscheid krijgen dat zij verdient.

Anne-Marie Boogaarts – uitvaartbegeleidster
Funeral Quest Uitvaartbegeleiding

Anna vertelde mij in het begin van het gesprek dat ze dol is op paarden, dat ze haar hele leven paardgereden heeft en het liefst tot op het laatste moment bij de paarden wil zijn. En zo kwam ik op het idee om haar afscheid plaats te laten vinden op de manege. Op de dag van haar crematie is het prachtig weer. Alle paarden lopen in de wei. Lege schragen staan klaar tussen de paarden. Zodra Anna aankomt met de rouwauto wordt ze liefdevol door haar familie naar de weide gebracht en op de schragen gezet. Omdat we buiten zijn, mogen we met wat meer mensen zijn en er is ruimte genoeg om de 1,5 meter aan te houden.

Bij de hekken van de weide hebben we een tafel met thee en koffie klaargezet. Daarnaast is een mooie gedenkplek waar ook het condoleanceregister ligt. We vragen bezoekers om – vooral voor de kinderen – hun mooiste herinneringen aan Anna aan het papier toe te vertrouwen. Het wordt een waardig afscheid met hartverwarmende toespraken en mooie muziek. Het pad waar Anna gedragen wordt hebben we bedekt met bloemblaadjes. De paarden lopen rustig om ons en om Anna heen……precies zoals ze dat zo graag wilde.

Perla Michiels Dominguez – fotograaf
Perla Afscheidsfotografie

Ik fotografeer de hartverwarmende momenten van de uitvaart en laat zien hoe de kinderen die dag hebben beleefd. Met een album en/of slideshow kunnen ze hier altijd op terugkijken. Voor Anna’ s man en kinderen maak ik een fotoboek. Op een professionele manier worden de foto’s van haar leven en haar afscheid tot één boek samengesmeed. Van de familiefoto’s die we aan het einde van Anna’s leven hebben gemaakt, druk ik er een paar op mooie materialen af voor aan de muur.

Voor Anna’s man en kinderen was het een hele zware periode; het ziek-zijn en overlijden van Anna en het gemis is elke dag voelbaar. Maar doordat ze deze tijd heel bewust, open en samen hebben ervaren, kijken ze dankbaar en liefdevol terug naar hoe ze dit met elkaar gedaan hebben. Dat biedt troost, kracht en vertrouwen om verder te gaan.

Verdriet, ongeloof en verslagenheid. Het zijn emoties waar Anne-Marie Boogaarts (52) als uitvaartbegeleider van Funeral Quest dagelijks mee te maken krijgt. Zeker in deze coronacrisis. Helemaal na de bekendmaking dat er maximaal dertig personen op een uitvaart aanwezig mogen zijn. Anne-Marie vertelt hoe zij de nabestaanden alsnog een waardig afscheid geeft.

 

„Ik had drie grote uitvaarten staan, toen er bekend werd gemaakt dat er per direct niet meer dan dertig genodigden mochten komen. Een van die uitvaarten betrof een jong gezin, waarvan de vader plots was overleden. Zijn overlijden kwam dan ook als een shock. Er zouden driehonderd mensen komen om afscheid van hem te nemen, maar dat ging niet meer door. De jonge weduwe stortte in toen ze hoorde dat de uitvaart er last minute heel anders uit zou zien. ’Waarom nu? Waarom wij?’. Een heel begrijpelijke reactie voor iemand die net haar liefde is verloren en niet het afscheid kan geven dat ze had gewild.”

 

Corona

„Nabestaanden gaan mee in het protocol waaraan we ons moeten houden. Ondanks hun verdriet begrijpen ze dat het afscheid er in deze tijden anders uitziet. Dat neemt niet weg dat dit tot verdrietige situaties kan leiden. Van de week had ik een uitvaart van een jonge vrouw. Ze liet haar dochter (17) alleen achter. Daar zat dat meisje, helemaal alleen. De gasten die er waren moesten op 1,5 meter afstand van haar blijven. Mijn hart brak.”

 

„Voor families van corona-sterfgevallen is het afscheid nóg beperkter. De overleden, besmette personen worden opgehaald in beschermende pakken. Ze worden in natte doeken gewikkeld en in een bodybag gehesen die vervolgens dichtgeritst wordt. Alles om verdere besmetting tegen te gaan. Dit is voor de betreffende nabestaanden de laatste keer dat ze hun geliefde zien.”

 

Afscheid

Ze zijn nu aan het onderzoeken of het verantwoord is dat nabestaanden na een aantal dagen – als het coronavirus niet meer actief is – alsnog afscheid mogen nemen. In uitzonderlijke gevallen gebeurt dit nu al, maar ook dan moet de familie (maximaal twee personen) handschoenen en maskers dragen. Ze mogen hun geliefde daarbij absoluut niet aanraken. Afscheid nemen is ontzettend bepalend voor het rouwproces.”

 

„Het is ook de vraag of familieleden überhaupt naar de uitvaart kunnen komen; wellicht zijn ze zelf ook besmet. Zo had ik recent een uitvaart waar maar een handjevol mensen aanwezig was; de rest zat met ziekteverschijnselen thuis.”

 

Speechen

„Voor mij is het de uitdaging om ook voor de afwezigen een waardevol afscheid te verzorgen. Gelukkig bestaan programma’s als Skype, FaceTime en Zoom. Dan kunnen mensen er toch een beetje bijzijn. Ik heb zelfs weten te organiseren dat er nabestaanden vanuit de huiskamer konden speechen via Skype.”

 

„De verbindingen via de telefoon of laptop laten soms te wensen over. Daarom huren nabestaanden soms bedrijven in die een goede, stabiele verbinding verzorgen. Hier hangt wel een prijskaartje aan; afhankelijk van de wensen kan dit oplopen tot 1750 euro. Een keuze die ik aan de nabestaanden overlaat. Gelukkig zijn uitvaartcentra hard aan het proberen om zelf een livestream te realiseren.”

 

Drager

„Mijn werkwijze is momenteel anders. Waar ik eerst bij de nabestaanden thuis langs ging, doe ik nu zoveel mogelijk via de telefoon. Heel onpersoonlijk, maar uit veiligheid voor de nabestaanden en mijzelf ben ik hiertoe genoodzaakt. Ik verkeer regelmatig in groepen van dertig personen; stel je voor dat ik – zonder dat ik het weet – drager ben van het coronavirus…”

 

„Wel ga ik nog steeds langs bij nabestaanden die met hun handen in het haar zitten; als ze bijvoorbeeld niet weten hoe ze een formulier moeten inscannen. Gelukkig hebben veel van hen ook lieve buren die dan helpen. Want áls ik een lichtpuntje moet noemen, dan is het wel hoe bijzonder het is dat men elkaar helpt waar mogelijk. En daar mogen we best trots op zijn!”